سرور مجازی (VPS) چیست؟
سرور مجازی یا VPS (مخفف Virtual Private Server)، نوعی میزبانی است که با استفاده از فناوری مجازی‌سازی، منابع یک سرور فیزیکی قدرتمند را به چند بخش مجزا تقسیم می‌کند. هر بخش یا ماشین مجازی (VM) مانند یک سرور مستقل عمل کرده و منابع اختصاصی مانند رم، پردازنده و فضای ذخیره‌سازی را در اختیار کاربر قرار می‌دهد.
VPS مخفّف عبارت (Virtual Private Server) به معنای «سرور مجازی» می‌باشد، بر روی هر ابرسرور چندین سرور مجازی قرار می‌گیرد که کاملاً دارای سیستم عامل و محیط ایزوله شده برای هر کدام از سرورهای مجازی می‌باشد.
در این ساختار، نرم‌افزارهایی مانند KVM یا VMware ESXi وظیفه ایجاد ماشین‌های مجازی ایزوله‌شده را بر عهده دارند. کاربران می‌توانند بر روی VPS خود سیستم‌عامل‌های متنوعی مثل ویندوز، لینوکس یا میکروتیک نصب کرده و از طریق اینترنت به آن دسترسی داشته باشند.
سرور مجازی، ترکیبی از امکانات سرور اختصاصی با هزینه کمتر است که برای استفاده در میزبانی وب، اجرای اپلیکیشن‌ها، مدیریت ربات‌ها، ترید، گیمینگ و سایر کاربردهای حرفه‌ای گزینه‌ای بسیار مناسب محسوب می‌شود.
کاربردهای رایج سرور مجازی
"از سرور مجازی برای مدیریت سایت‌ها به عنوان فضای میزبانی وب، یا برای به دست گرفتن کنترل یک وب سایت دیگر از راه دور یا برای پیاده‌سازی و اجرای کدها یا نرم‌افزارهای خاص روی یک سرور استفاده می‌شود. از جمله برای اینکه از یک سرور مجازی به عنوان فضای میزبانی برای یک وب سایت استفاده شود، باید از سرور مجازی با سیستم عامل لینوکس استفاده کرد. معمولاً سرورهای مجازی، از مجازی سازها یا سیستم عامل‌های لینوکس و ویندوز استفاده می‌کنند. فضای کاربری سرور مجازی ویندوز، دقیقاً مثل دسکتاپ ویندوز در کامپیوتر خانگی شماست؛ با همان امکانات؛ و شکل و شمایل آن، بستگی به نوع ویندوزی که روی آن نصب شده‌است (اکس پی، ویستا، سون و…) دارد."
در برخی مجازی‌سازها این امکان وجود دارد که منابع سخت‌افزاری به‌صورت رزرو شده و اختصاصی برای هر ماشین مجازی در نظر گرفته شود. این رزرواسیون باعث عملکرد بهینه و پایدار ماشین مجازی می‌شود؛ چرا که حتی در شرایط فشار روی سایر ماشین‌ها، منابع اختصاصی آن سرور مجازی محفوظ می‌ماند و تحت تأثیر قرار نمی‌گیرد.
وقتی یک ماشین مجازی از منابع اختصاصی خود بهره‌مند باشد، معمولاً آن را VDS می‌نامند. هرچند VPS هم اصطلاحی رایج است که بیشتر برای سرورهای مجازی با منابع اشتراکی به کار می‌رود. بنابراین، یکی از معیارهای تقسیم‌بندی سرورهای مجازی، میزان اختصاصی بودن منابع آن‌ها است. به همین دلیل VDS معمولاً قیمت بالاتری نسبت به VPS دارد.
تکنولوژی رایانش ابری که به تازگی در حوزه شبکه و فناوری اطلاعات وارد شده است، این امکان را فراهم می‌کند تا بدون نیاز به صرف هزینه زیاد، کارایی یک سرور فیزیکی را در بستر مجازی تجربه کنید. در سرور ابری، کلیه منابع به صورت اختصاصی در اختیار کاربر قرار می‌گیرد.
نقطه قوت این فناوری، قابلیت پیکربندی و تغییر منابع حتی پس از نصب سیستم‌عامل است؛ شامل تغییر حجم هارد، میزان رم، تعداد هسته‌های پردازنده (CPU)، کارت شبکه و غیره. در واقع، سرور مجازی ابری خدمتی مشابه سرور خصوصی مجازی است با این تفاوت که روی زیرساخت دیتاسنتر ابری به مشترک ارائه می‌شود.
این ویژگی‌ها امکان بهره‌برداری از قابلیت‌های پیشرفته رایانش ابری مانند پویایی در مصرف منابع، سرعت بالا در راه‌اندازی سرویس، امنیت و مقیاس‌پذیری بالا را فراهم می‌کند.